Egzamin zawodowy to egzamin, który obejmuje zakresem tematycznym jedną kwalifikację. Liczba egzaminów w danym zawodzie jest zależna od liczby kwalifikacji wyodrębnionych w podstawie programowej dla danego zawodu. Zawody wpisane do klasyfikacji zawodów to zawody jednokwalifikacyjne i dwukwalifikacyjne. W praktyce jest to jeden lub dwa egzaminy w danym zawodzie, których zdanie umożliwia otrzymanie świadectwa potwierdzającego kwalifikację w zawodzie oraz dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe.
1 września 2017 weszła nowa podstawa programowa kształcenia w zawodach.
Egzamin potwierdzający
kwalifikacje w
zawodzie jest przeprowadzany:
- z zakresu danej kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie lub w zawodach zgodnie z klasyfikacją zawodów szkolnictwa zawodowego,
- na podstawie wymagań w podstawie programowej kształcenia w zawodach.
Egzamin zawodowy jest egzaminem zewnętrznym. Umożliwia uzyskanie porównywalnej i obiektywnej oceny poziomu osiągnięć zdającego poprzez zastosowanie jednolitych wymagań, kryteriów oceniania i zasad przeprowadzania egzaminu, opracowanych przez instytucje zewnętrzne, funkcjonujące niezależnie od systemu kształcenia.
Egzamin zawodowy może być przeprowadzany w ciągu całego roku szkolnego, a w przypadku części
praktycznej tego egzaminu – w szczególności w okresie ferii letnich lub zimowych, w terminie
ustalonym przez dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej. Termin egzaminu zawodowego
dyrektor Centralnej Komisji Egzaminacyjnej ogłasza, nie później niż 20 sierpnia każdego roku na
stronie Centralnej Komisji Egzaminacyjnej w BIP w komunikacie w sprawie harmonogramu
przeprowadzania egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie w następnym roku szkolnym,
określający terminy przeprowadzania części pisemnej egzaminu oraz części praktycznej egzaminu
w sesjach egzaminacyjnych. Na 5 miesięcy przed terminem egzaminu komunikat w sprawie terminu
egzaminu ustala i ogłasza dyrektor okręgowej komisji egzaminacyjnej.
Rolę instytucji zewnętrznych pełnią Centralna Komisja Egzaminacyjna i osiem okręgowych komisji
egzaminacyjnych, powołanych przez Ministra Edukacji Narodowej w 1999 roku. Na terenie swojej
działalności okręgowe komisje egzaminacyjne przygotowują, organizują
i przeprowadzają zewnętrzny egzamin zawodowy. Egzamin oceniają zewnętrzni egzaminatorzy.
Dla kogo przeprowadzany jest egzamin zawodowy?
FORMUŁA 2017
Egzamin
zawodowy wg podstawy programowej kształcenia w zawodach z 2017 r.
przeprowadzany jest dla uczniów i słuchaczy branżowych szkół I i II
stopnia, techników oraz szkół policealnych, którzy rozpoczęli naukę nie
wcześniej niż 1 września 2017 r.
Egzamin zawodowy jest przeprowadzany dla:
- uczniów
i absolwentów branżowych szkół I stopnia, uczniów i absolwentów
4-letnich techników oraz uczniów, słuchaczy i absolwentów szkół
policealnych, rozpoczynających kształcenie w klasie I tych szkół od roku
2017/2018, a w kolejnych latach w kolejnych klasach/semestrach tych
szkół,
- uczniów i absolwentów 5-letniego technikum
rozpoczynających kształcenie w klasie I tej szkoły od roku 2019/2020, a w
kolejnych latach w kolejnych klasach tych szkół,
- uczniów i
absolwentów 2-letniej branżowej szkoły II stopnia, rozpoczynających
kształcenie w klasie I tej szkoły począwszy od roku szkolnego 2020/2021,
a w kolejnych latach w kolejnych klasach tych szkół,
- osób,
które ukończyły kwalifikacyjne kursy zawodowe, na których kształcenie
rozpoczęło się 1 września 2018 r. lub ukończyło najpóźniej 31 grudnia 2019 r.
- osób spełniających warunki określone w przepisach w sprawie egzaminów eksternistycznych– od dnia 1 listopada 2025 r.,
- osób
dorosłych, które ukończyły praktyczną naukę zawodu dorosłych lub
przyuczenie do pracy dorosłych, jeżeli program przyuczenia uwzględniał
wymagania w podstawie programowej kształcenia w zawodach, zgłoszonych
przez starostę do komisji egzaminacyjnej – od dnia 1 listopada 2025 r.
Egzamin zawodowy jest przeprowadzany od dnia 1 listopada 2025 r. także jako egzamin eksternistyczny dla osób, które:
- ukończyły gimnazjum albo ośmioletnią szkołę podstawową
- co najmniej dwa lata kształciły się lub pracowały w zawodzie, w którym wyodrębniono daną kwalifikację.
FORMUŁA 2012
Egzamin
zawodowy przeprowadzany jest dla uczniów i absolwentów zasadniczych
szkół zawodowych, techników i szkół policealnych, którzy rozpoczęli
naukę nie wcześniej niż 1 września 2012 r., ale nie później niż
31sierpnia 2017 r. lub przystępują do egzaminu w trybie egzaminu
eksternistycznego.
Do egzaminu przystępują:
- uczniowie
i słuchacze zasadniczych szkół zawodowych, techników i szkół
policealnych, którzy rozpoczęli naukę nie wcześniej niż 1 września 2012
r., ale nie później niż 31 sierpnia 2017 r. i realizowali podstawę
programową z 2012 r.
- absolwenci czteroletnich techników, którzy
rozpoczęli naukę nie wcześniej niż 1 września 2012 r., ale nie później
niż 31sierpnia 2017 r. i realizowali podstawę programową z 2012 r. – do
roku szkolnego 2024/2025;
- absolwenci zasadniczych szkół
zawodowych, którzy rozpoczęli naukę nie wcześniej niż 1 września 2012
r., ale nie później niż 31sierpnia 2017 r. i realizowali podstawę
programową z 2012 r – do roku szkolnego 2024/2025;
- absolwenci
szkół policealnych, którzy rozpoczęli naukę nie wcześniej niż 1
września 2012 r., ale nie później niż 31sierpnia 2017 r. i realizowali
podstawę programową z 2012 r – do roku szkolnego 2024/2025;
- osoby,
które ukończyły kwalifikacyjny kurs zawodowy prowadzony w oparciu
o podstawę programową kształcenia w zawodach z 2012 r. – najpóźniej do dnia 31 grudnia 2019 r.;
- osoby dorosłe, które ukończyły praktyczną
naukę zawodu dorosłych lub przyuczenia do pracy dorosłych, o których
mowa odpowiednio w art. 53c i art. 53d ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r.
o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2015 r.
poz. 149, z późn. zm.), do dnia 31 października 2025 r.
- absolwentów
zasadniczych szkół zawodowych, techników, techników uzupełniających i
szkół policealnych, którzy rozpoczęli kształcenie przed 1 września 2012
r., ale do końca roku szkolnego 2016/2017 nie zdali egzaminu
potwierdzającego kwalifikacje zawodowe albo nie przystąpili do tego
egzaminu– do roku szkolnego 2024/2025;
Egzamin zawodowy jest przeprowadzany do 31 października 2025 r., także jako egzamin eksternistyczny dla osób, które:
- ukończyły gimnazjum albo ośmioletnią szkołę podstawową
- co najmniej dwa lata kształciły się lub pracowały w zawodzie, w którym wyodrębniono daną kwalifikację.